José Marti

Kübalı devrimci şair, deneme yazarı ve eleştirmen. 1853'te, İspanya sömürüsü altında bulunan Küba'da doğdu. Babası İspanyol, annesiyse Kanarya Adaları'ndandı. Henüz 16 yaşındayken, Küba'nın özgürlüğünü savunan "Özgür Vatan" isimli bir gazete çıkardı. 17 yaşında tutuklandı. 6 ay süre ile kürek cezasına çarptırıldı ve ardından İspanya/Madrid'e sürgün gönderildi. Madrid Zaragosa Üniversitesi'nde felsefe, fizyoloji ve hukuk eğitimi aldı. Tüm Latin Amerika ülkelerinde dolaşarak çeşitli izlenimler edindi. 1878'de Küba'ya geri döndü ve evlilik yaptı ama fazla kalmadan 1880 yılında göçmen olarak Kuzey Amerika'ya gitti. Siyasi faaliyetleri nedeniyle 2 kez tutuklandı. 1890 yılında New York'a yerleşti. Burada yoğun bir yazısal çalışma içine girdi ve yazıları tüm Latin ülkelerinde okunur oldu. 1892'de Partido Revolucionario Cubano (Küba Devrimci Partisi) kuruldu ve Marti, parti temsilciliğine seçildi; aynı zamanda Patria (Vatan) adlı gazeteyi çıkarmaya başladı. 1895'de Küba halkını bağımsızlık savaşına çağıran ve partinin manifestosu niteliğinde olan Monte Kristo Bildirisi'ni kaleme aldı. 1895'de Kübalı yurtseverler bir kez daha İspanya'ya karşı bağımsızlık savaşı hazırlıklarına başlamıştı. José Marti bu mücadelenin içinde yer almak amacıyla Küba'ya döndü ve kısa bir süre sonra, 19 Mayıs 1895'te, arkadaşlarıyla birlikte girdiği bir çatışmada İspanyol askerleri tarafından öldürüldü. Mücadeleci kimliği ve şiirleri, 1959 Küba Devrimi'nin habercisi gibidir.

Çeşitli kaynaklardan derlenmiştir.