MATERYALİST tarih kavramı, insanın yaşamını sürdürmesine yarayan
araçların üretiminin ve, üretimin yanı sıra, üretilen nesnelerin
değişiminin bütün toplumsal yapının temeli olduğu; tarihte ortaya çıkmış
her toplumda, zenginliğin dağıtıldığı ve toplumun sınıflara ya da
takımlara (order) bölündüğü tarzın, neyin üretildiğine, nasıl
üretildiğine ve ürünlerin nasıl değişildiğine bağımlı olduğu önermesinden
(proposition) hareket eder. Bu görüş açısından, bütün toplumsal
değişimlerin ve politik devrimlerin ereksel nedenleri, insanların
kafalarında, insanların sonrasız gerçeği ve adaleti daha iyi
kavramalarında değil, ama üretim ve değişim tarzlarındaki değişmelerde
aranmalıdır. Bunlar felsefede değil, her söz konusu çağın ekonomisinde
aranmalıdır. Varolan toplumsal kurumların usa aykırı ve adaletsiz
olduğunun, sağduyunun 'saçma'laştığının, 'iyi'nin 'kötü'leştiğinin giderek
kavranması, yalnızca üretim ve değişim tarzlarında sessizce değişmeler
olduğunun ve eski ekonomik koşullara uyarlanmış (adapte olmuş) toplumsal
düzenin artık onlara uymaz hale geldiğinin kanıtıdır. Bundan şu da
anlaşılır : günışığına çıkarılan aykırılıklardan kurtulmanın araçları da,
değişmiş üretim tarzlarının kendilerinde, hayli gelişmiş halde bulunmak
gerekir. Bu araçlar tümdengelim yoluyla temel ilkelerden çıkarılmamalı,
ama yürürlükteki üretim sisteminin çetin olgularında aranıp bulunmalıdır.
(...)
Toplumsallaştırılmış üretim araçları ile, toplumun her üyesine yalnız
maddesel bakımdan tümüyle yeterli ve günden güne daha zenginleşen bir
yaşamı güvenlik altına almanın değil, ama herkesin bedensel ve zihinsel
yetilerini özgürce geliştireceği ve kullanacağı bir yaşam sağlamanın
olanağı (...) vardır.
(...)
Toplumsal üretimdeki anarşinin yittiği oranda, devletin de politik
otoritesi tükenir. Sonunda kendi öz toplumsal örgüt biçiminin efendisi
olan insan, aynı zamanda, doğanın egemeni ve kendisinin efendisi olur -
özgür olur.
_______________
Kaynak :Friedrich Engels /Ütopik Sosyalizm ve
Bilimsel Sosyalizm / Çeviren : Öner Ünalan / Sol Yayınları,
Dördüncü Baskı, 1977, Ankara