ÖZEL SAYFA

Yannis Ritsos  







"İNSANLARI BİRLEŞTİRMEK İÇİNDİR ŞARKIMIZ" *


"Tarlaların üzerinde gölgemizin kalacağını biliyoruz
yoksul evin kerpiç duvarı üzerinde
yarın örmeye başlayacakları büyük evlerin çatılarında
taze fasulye ayıklayan annenin eteğinde
serin avluda kalacak gölgemiz. Biliyoruz bunu.
Kutlu olsun acımız.
Kutlu olsun kardeşliğimiz.
Kutlu olsun doğan dünya.
Bir zamanlar kurumluyduk, kardeşim,
çünkü hiçbir güvencemiz yoktu.
Büyük laflar ederdik
süslerdik dizelerin kollarını altın sırmalarla
bir uzun sorguç dalgalanırdı şarkımızın alnında
gürültü ederdik-korkardık, işte bu yüzden gürültü ederdik
korkumuzu sesimizle kaplardık
topukları kaldırıma çalardık
uzun adımlar, çalımla,
insanların pencerelerden izlediği
ve kimsenin alkışlamadığı
içi boş topların geçiti gibi geçerdik.
O zamanlar tahta kürsülerde, balkonlarda söylevler duyulurdu
radyolar gümbür gümbür tekrarlardı söylevleri
korku bayrakların berisinde gizliydi
davulların içinde ölüler sabahlardı
aşkolsun anlayana
belki borular uyum sağlıyorlardı adımlara
ama yüreğe uyum sağlamaktan uzaktılar. Biz uyumu arıyorduk.
Silahların, camların parıltısı bir an bir şey verir gibi oluyordu göze -tek bu
sonra hiç kimse tek bir sözcük anımsamıyordu
                              anımsamıyordu tek bir söz ya da ses.
Akşam ışıkları sönüp rüzgar sokaklarda kağıt bayrakları sürüklerken
ve dururken kapının önünde silindirin ağır gölgesi
uyumuyorduk bizler
serpilmiş sesini topluyorduk sokakların
uyumu buluyorduk, yüreği, bayrağı.
İşte bak, kardeşim, sonunda öğrendik konuşmayı
tatlı tatlı ve yalın konuşmayı.
Anlaşabiliyoruz şimdi  - fazlası da gereksiz.
Ve yarın diyorum, daha da yalın olacağız
tüm yüreklerde, tüm dudaklarda aynı ağırlığı edinen sözleri bulacağız
adıyla anılacak her şey,
ve ötekiler gülümseyip "böyle şiirleri
biz de yüzlerce yazabiliriz" diyecekler. Bizim de isteğimiz bu işte.
Çünkü şarkımız insanlardan ayrı sivrilmek için değil, kardeşim,
insanları birleştirmek içindir şarkımız.

(...)

Burada kardeş bir ışık var   - eller, gözler yalın.
Burada ne sen benden üstün ne ben senden üstün olmalıyız.
Burada her birimiz kendinden üstün olmalıdır.


___________________________
Boyun Eğmeyen Ülke / Çeviren : Özdemir İnce - Herkül Millas /  Çark Yayınları - 1979 / * Kararmış Çömlek şiirinden alıntılanmıştır.



 

Yannis Ritsos, 1 Mayıs 1909'da Peloponez'de Manomvasia'da doğdu. On yedi yaşında Atina'ya gitti ve burada hastalanarak çeşitli sanatoryumlarda yattı. İlk şiirini on sekiz yaşında yayınladı. Siyasi düşünceleri nedeniyle zaman zaman kovuşturmaya uğradı. Epitaphios (1936) adlı uzun şiiri Atina'daki Zeus tapınağında törenle yakıldı. 1948-52 yılları arasında Lemmos, Makranissos ve Ayios adalarında sürgünde yaşadı. 1967 yılında da yönetimi ele geçiren faşist albaylar cuntası tarafından bir çok başka yazar ve sanatçılarla birlikte tutuklanarak Leros adasına gönderildi. 1968'de hastalığının artması üzerine karısı ve kızı ile Samos adasına yerleştirildi ve uluslararası bir çok ünlü sanatçının ve aydının baskısı sonucunda 1970'lerde Atina'ya dönmesine izin verildi.

Şiirlerinde Yunan toprağının özelliklerini çok yalın ve çarpıcı bir koşuk tekniğiyle yansıtan Ritsos'un yapıtlarından birçoğu çeşitli dillere çevrilmiş, özellikle Fransa'da büyük ilgi görerek Aragon tarafından günümüzün en büyük şairlerinden biri olarak lanse edilmiştir. Ritsos, evrensel niteliğe sahip bir şair olduğu kadar, "Dikkatli Ariostos" adlı çalışmasıyla düzyazıda da çok etkileyici ve çarpıcı güce sahip bir yazar olduğunu gösterdi.

11 Kasım 1990'da Atina'da öldü.



     dizin    üst    geri   

 



 39 

 SÜJE  /  Yannis Ritsos   /  yirmi yedi kasım iki bin on dört     7